BOUW EEN

GELUKKIG GEZIN

Deze publicatie bevat artikelen over verschillende facetten van het gezinsleven. Het is niet bedoeld als volledige gids om huwelijks- en kinderopvoedingsproblemen op te lossen; ook bestrijkt het niet alle aspecten van het gezinsleven. Toch hopen wij dat dit materiaal de lezer meer bewust zal maken van het grote belang van een gelukkig en standvastig huwelijk als een gezonde basis voor een goed geïntegreerd gezin. Zelfs in een hecht gezinsverband zullen zich tussen man en vrouw zo nu en dan problemen voordoen. Waar twee mensen samen leven is dat onvermijdelijk. Maar soms bestaat de neiging om zulke problemen eerder te verzwijgen dan ze openlijk het hoofd te bieden. Wij zijn van mening dat het noodzakelijk is om zulke problemen te onderzoeken en het hoofd te bieden, teneinde doeltreffend met ze af te rekenen. Hopelijk zullen de voorbeelden en suggesties in deze publicatie in dat opzicht van nut zijn. De mens is gemaakt naar Gods beeld, en de verhouding in een gezin is gevormd naar een veel hoger soort verhouding op geestelijk niveau. Vader, moeder en kinderen zijn afzonderlijke, unieke individuen geschapen naar Gods beeld. Als zodanig, draagt elk van hen op unieke wijze bij tot de totale eenheid van het gezin, en elk dient daarom het respect en de waardigheid te krijgen die hij verdient. Door het waarderen van ieders persoonlijke rol in het gezin, en door elk lid een gevoel van eigenwaarde toe te staan, wordt de eenheid van het gezin versterkt. Wat binnen het gezin gebeurt, is niet alleen van buitengewoon belang voor de toekomst van elk van zijn leden, het zal ook zijn invloed hebben op de omgang met anderen in Gods gezin, de Gemeente en de houding t.o.v. de gemeenschap als geheel.

LIEFDE EN HUWELIJK

HEBBEN HUN EIGEN SPELREGELS

Het zal niemand verbazen te vernemen, dat echtparen van mening kunnen verschillen. In feite doen ze soms meer dan van mening verschillen. Ze maken ruzie! Hoewel men het liever geen ruzie noemt, maar ”onenigheid”.

Dit artikel gaat over gelegenheden al dan niet kalm hete hangijzers te bespreken, de communicatie in een huwelijk te verbeteren en ware intimiteit tussen man en vrouw te vergroten.

Vaak is een echtelijk meningsverschil een gevolg van een storing in de bestaande gemeenschap tussen man en vrouw. Deze storingen kunnen zich om een aantal redenen voordoen – emotionele frustraties, gekwetste gevoelens, onbegrepen rolverwachtingen en elke mogelijke variëteit van slechte communicatie. Er is bekwaamheid en zelfbeheersing voor nodig om deze afbrekende kibbelpartijen om te zetten in ”eerlijke gevechten”, die de communicatie tussen man en vrouw verbeteren, problemen oplossen en positieve resultaten afwerpen. Het kan door enkele spelregels in acht te nemen:

1) Blaas stoom af op je eigen manier

Wat ook de aanleiding van een meningsverschil is, als het eenmaal begint kunnen mensen buitengewoon boos worden. In een sfeer van angst, spanning, frustratie en gekwetste gevoelens kunnen feiten verdraaid worden en wordt er niet altijd verstandig gepraat. In plaats daarvan kunnen bijna aan elke uitspraak slechte bedoelingen toegedicht worden. Woorden kunnen eruit gelicht, opgeblazen en gedeeltelijk of geheel uit hun verband gehaald worden. Als dus een paar kennelijk op een verschil van mening afstevent, is het het beste het niveau van hun emotionele toestand omlaag te brengen voor ze beginnen.

Ieder van ons heeft zijn of haar eigen specifieke manier van stoom afblazen. Sommige mensen gaan graag een eind lopen; anderen zullen zich in heftige sportactiviteiten willen storten. Hoe u het ook doet, blaas stoom af! Dat is niet hetzelfde als agressie luchten. ”Hij moet zijn agressie kwijt kunnen,” zeggen psychologen. Men zou daarvoor bijvoorbeeld met bokshandschoenen op een zandzak kunnen gaan slaan. Maar de Bijbel zegt dat we ons moeten beheersen om een evenwichtig persoon te worden.

1 Corinthiërs 9:25  En al wie aan een wedstrijd deelneemt, beheerst zich in alles... Vers 27  … ik tuchtig mijn lichaam en houd het in bedwang.

Blaas dus geen stoom af op anderen, maar oefen in zelfbeheersing. Breng emoties onder controle.

Soms moet er gepraat worden en soms is het beter er een tijd overheen te laten gaan en dan blijkt het probleem later nauwelijks nog een probleem te zijn.

Als uw aanvankelijke boosheid gekalmeerd is, kunt u wel verkiezen het hele geval te vergeten. Zo niet, dan bent u gereed om regel 2 uit te voeren.

2) Redetwist met de juiste persoon

Dit kan belachelijk klinken. Ten slotte, kunt u vragen, met wie anders zou ik van mening verschillen? Wat deze regel feitelijk betekent is, dat we moeten redetwisten met de persoon op wie we werkelijk boos zijn en niet met een onschuldige ruzie moeten zoeken. Als u, bijvoorbeeld, boos bent op uw chef, moet u het niet afreageren op uw vrouw. Als uw vrouw het probleem is, moet u het niet uitleven op de kinderen of de hond. Een duidelijk teken, dat u met de verkeerde persoon redetwist, is als uw boosheid naar verhouding van het eigenlijke vergrijp buiten alle proporties is.

Dit soort meningsverschillen kunnen we aanduiden als het verplaatsen van affect of emotie – het ontladen van uw frustraties, boosheid en agressies op anderen. Kinderen zijn hiervan vaak de dupe. Zij worden soms uitgescholden, geslagen of bekritiseerd omdat hun ouders door anderen en niet werkelijk door hen gefrustreerd zijn.

Dit afreageren is wreed en stelt iemand in staat een confrontatie met het werkelijk aanwezige probleem uit de weg te gaan. Het lost niets op.

Spreuken 3:30  Twist niet met iemand zonder oorzaak, indien hij u geen kwaad heeft gedaan.

3) ”Twist” over het juiste onderwerp

U zou er verbaasd van staan hoeveel twisten begonnen en verwoed uitgevochten worden over de verkeerde onderwerpen! Vaak ontdekken mensen die om hulp wordt gevraagd dat de problemen die mensen voorleggen niet de wezenlijke problemen zijn.

Een echtgenoot kan bijvoorbeeld kritiek hebben op de manier van huishouden van zijn vrouw, terwijl hij in wezen ontdaan is over het vele twitteren van zijn vrouw, want daardoor krijgt hij geen gelegenheid om met haar te praten over zijn werk en zijn sport. Of een vrouw kan kritiek hebben op haar man omdat hij altijd maar praat over zijn werk en zijn sport, terwijl zij in wezen gekwetst is omdat zij vindt, dat hij haar niet genoeg aandacht en genegenheid schenkt.

Als we een verschil van mening hebben, moeten we bij onszelf zorgvuldig te rade gaan wat we voelen en wat precies de bron van onze irritatie is. Een echtgenoot zou zichzelf moeten afvragen: ”Ben ik werkelijk boos over de manier van huishouden van mijn vrouw. Is dat waar het om draait?” Natuurlijk is het soms moeilijk – vernederend, gênant en mogelijkerwijs pijnlijk – voor ons om onze partners deelgenoot te maken van wat ons werkelijk dwarszit! Het vereist moed om ons uit te spreken en bloot te geven. Wij worden kwetsbaar als we laten zien wat ons werkelijk kwetst. Het zou tegen ons gebruikt kunnen worden. Er moet liefde en vertrouwen in de verhouding bestaan teneinde te kunnen redetwisten over het ware onderwerp. Het levert grote winst op als het wordt gedaan.

Spreuken 18:19  Een verongelijkte broeder is ontoegankelijker dan een sterke stad, en twistingen zijn als de grendel van een burcht.

Als de verwijten onterecht zijn kan het er toe leiden dat ”de deur op slot gaat”, een blokkade van de relatie. Hoe nauwer de relatie, des te moeilijker de verzoening na aangedaan ongelijk.

4) ”Twist” op het juiste moment

Het aan de orde stellen van een gevoelig onderwerp bij de partner, vereist niet alleen moed en vertrouwen, maar ook het kiezen van het juiste moment. In feite is de keuze van het juiste moment belangrijker dan de keuze van de juiste woorden. Het kan goed uitwerken als u fris van de lever eruit gooit wat u dwars zit, in plaats van het verborgen te houden. Maar als u niet het juiste moment kiest om een gevoelig onderwerp aan de orde te stellen, kunt u de dingen alleen maar erger maken.

Hoe vaak beginnen echtparen niet te ruziën vlak voordat zij vertrekken naar een feestje? Niet alleen bederven zij een plezierige avond, maar zij beschadigen ook hun huwelijksrelatie.

Als u een gevoelig onderwerp aanroert tegenover uw partner – een onderwerp, waardoor u geïrriteerd bent en dat u hem of haar onder ogen moet brengen – doe dat dan op het juiste moment, als u beiden een discussie aankunt. Stel het niet aan de orde in aanwezigheid van anderen. Stel het ook niet aan de orde, als u weet, dat uw of zijn of haar tijd te beperkt is om het onderwerp behoorlijk te bespreken.

Men hoopt misschien steun te krijgen van anderen door gebreken van de partner aan de orde te stellen waar anderen bij zijn. Hij doet dit gewoonlijk op een manier, die zijn echtgenote tot zwijgen brengt. Maar aan het eind van zijn betoog zegt hij gewoonlijk iets als ”niet waar, schat?”. Door het gebruik van deze uitdrukking van genegenheid maakt hij een goede beurt. Het brengt zijn partner ook in de ongelukkige positie om er maar het zwijgen toe te doen en hem niet van repliek te dienen. Dit is een tactiek die niet fair is!

Prediker 3:1  Alles heeft zijn uur en ieder ding onder de hemel zijn tijd; vers 7  … een tijd om te zwijgen en een tijd om te spreken, vers 3  … een tijd om te helen… vers 5  … een tijd om te omhelzen…

5) Haal geen oude koeien uit de sloot

Als een ruzie eenmaal heeft plaatsgehad, moet die afgewikkeld en begraven worden om nooit meer als ”oude koe uit de sloot gehaald te worden”! Sommige mensen echter hebben de neiging ”toe te geven” teneinde de ruzie te beëindigen voordat ze werkelijk tevreden zijn met de uitkomst. Omdat zij een ruzie opgeven, voordat deze werkelijk afgewikkeld is, zullen zij de neiging hebben die oude ruzie op te rakelen in het kader van een nieuwe. Men is niet tevreden met de uitkomst van de voorbije ruzies. De niets vermoedende partner was bij eerdere gelegenheden ten onrechte in de veronderstelling gebracht dat alles weer goed was. Dit kweekt wantrouwen en gebrek aan zelfvertrouwen en schaadt de huwelijksrelatie.

Maar als alles eenmaal goed is uitgesproken, bijgelegd en vergeven, dan moet men er niet meer op terugkomen.

God geeft het voorbeeld:

Hebreeën 8:12  Want Ik zal genadig zijn over hun ongerechtigheden, en hun zonden zal Ik niet meer gedenken.

6) Niet schelden

Bij ”eerlijk vechten” proberen beide partijen een conflict zo goed mogelijk op te lossen. Maar in de loop van een twist kunnen partners, die gefrustreerd en gekwetst zijn, uithalen en op hun beurt hun echtgenoten kwetsen en frustreren. En zij doen dat niet zelden door middel van beledigingen en schelden.

Deze vorm van een persoonlijke, mondelinge aanval is erg afbrekend. In plaats van te proberen het probleem, dat aan de orde is, op te lossen, helpt het alleen maar een ander probleem eraan toe te voegen. In plaats van de eigen woorden en daden te onderzoeken om te zien waar ze verbeterd zouden kunnen worden en hoe ze zouden kunnen bijdragen tot een oplossing, richt de partij, die zijn toevlucht neemt tot schelden, de aandacht op de partner en probeert hem of haar ”te raken”.

In elk geval doet schelden pijn. Het beschadigt de relatie tussen het echtpaar. Het gaat de werkelijke reden voor de twist uit de weg. Het vernielt het wederzijds respect dat gehuwde mensen voor elkaar zouden moeten hebben.

Wie zal mogen wonen bij God?

Psalmen 15:2  Hij, die onberispelijk wandelt en doet wat recht is en waarheid spreekt in zijn hart, 3  die met zijn tong niet lastert, die zijn metgezel geen kwaad doet en geen smaad op zijn naaste laadt.

Colossenzen 3:8  Maar thans moet ook gij dit alles wegdoen: toorn, heftigheid, kwaadaardigheid, laster en vuile taal uit uw mond.

7) Geen grieven ”oppotten”

Soms sparen we grieven op, zoals mensen vroeger postzegels verzamelden. Misschien zeggen we niet onmiddellijk iets tegen onze partner over een bepaald probleem. Maar dan na weken of maanden, als we redetwisten, ontladen wij allerlei dingen, waarover we in het verleden vijandige gevoelens hebben gehad.

Een partner kan geschokt zijn te vernemen over onbetekenende voorvallen (die misschien niet zo onbetekenend waren voor hun echtgenoot of echtgenote), die nu dagen, weken of zelfs maanden later tijdens een ruzie over iets anders naar voren gebracht worden. De man of vrouw kan er zelfs geen vermoeden van hebben, dat de andere partner er zo over dacht, omdat hun ware gevoelens niet blootgegeven werden op het moment dat de oorspronkelijke belediging plaats vond. Maar nu, omdat er een ruzie plaatsvindt, besluit een partner al deze opgekropte en opgepotte grieven tegelijk te spuien.

Grieven ”oppotten” kweekt een reactie van wantrouwen en gebrek aan zelfvertrouwen. Uw partner kan zich in een nieuwe situatie van onenigheid afvragen: ”Hij/zij schijnt het nu goed te vinden, maar zal hij/zij mij dit later voor de voeten gooien?”

Uw partner kan een gevoel van onzekerheid en wantrouwen ontwikkelen, omdat hij/zij niet weet of voorbije incidenten in de toekomst weer opgerakeld kunnen worden.

De remedie tegen grieven oppotten is dit: of uw ongenoegen over voorvallen uiten op het moment dat ze plaatsvinden of zo spoedig mogelijk daarna, of besluiten ze voor altijd te vergeten!

Maar wat te doen als u een ongerief steeds herhaald wordt en u vindt, dat die gecorrigeerd dient te worden? Breng dan die fout of daad naar voren op het juiste moment – als die zich weer voordoet. Maar breng het niet naar voren tijdens een ruzie over iets anders.

Samenvatting

Echtelijke ruzies zouden voorkomen moeten worden. Als ze zich voordoen, moet er een les uitgetrokken worden, moeten ze altijd opbouwend zijn voor het huwelijk. Ze moeten het wederzijds begrip voor de partner vergroten en de basis leggen voor een grotere harmonie in de toekomst. Ze moeten twee mensen dichter bij elkaar brengen als het probleem is opgelost. Want beiden moeten leren de dingen niet alleen vanuit het eigen standpunt te bezien maar ook vanuit elkaars standpunt.

Als rijpe partners kan ieder beseffen, dat een verschil van mening geen invloed hoeft te hebben op de huwelijksrelatie – dat verschil van mening op zichzelf niet kwaad of slecht is – en dat die verschillen op harmonieuze, vriendschappelijke en liefhebbende wijze uitgewerkt kunnen worden.

Ze kunnen leren, dat er geen reden is zich te verschuilen of te veinzen. In plaats daarvan kunnen beiden eerlijk en recht door zee zijn en niet toestaan, dat er een muur van stilte tussen hen ontstaat of vijandigheid hen uiteendrijft.

De meeste mensen tasten volkomen in het duister. Zij wensen hun problemen op hun manier op te lossen – en het smadelijke resultaat is ruzie, vloeken, schelden en weglopen, gebroken huwelijken en uit elkaar geslagen gezinnen. Een geslaagd huwelijksleven is gebaseerd op regels!

Als u en uw partner deze regels samen kunt bespreken en toepassen, zult u minder echtelijke kibbelarijen hebben. U zult ervaren, dat uw incidentele ruzies niet de oorzaak hoeven te zijn van een grote depressie, maar in plaats daarvan een bron van winst voor u beiden en een ware weldaad voor de kostbare relatie, die u beiden in stand hoopt de houden.

Voordat een man en een vrouw aan een huwelijk beginnen is een korte periode van verliefdheid een onvoldoende basis voor de relatie die God wil: één worden. Veel relaties beginnen in onze tijd al spoedig met samenwonen alvorens een huwelijk aan te gaan, waarbij het krijgen van kinderen vóór het huwelijk al normaal geworden is. Uit elkaar gaan is dan gemakkelijker. Het aantal slachtoffers helaas groter.

Een goede voorbereiding om elkaars karakter te kunnen toetsen (zonder het bed te delen), daarna de huwelijksovereenkomst en het stichten van een gezin is een degelijke procedure voor een huwelijk waarin ten langen leste ruzie zeer ongewoon is. Botsende karakters, iemand anders in het spel, op elkaar uitgekeken, toekomstplannen onverenigbaar, worden het vaakst genoemd als redenen voor echtscheiding. Echtscheidingen zijn in een eeuw vertienvoudigd in Nederland, om nog maar niet te speken van de nog grotere aantallen paren die uit elkaar gaan na een periode van ongehuwd samenwonen. Dus: minder huwelijken, meer echtscheidingen. Sommige kinderen hebben zes stiefvaders gehad.

Een goede voorbereiding kan die risico's verkleinen of vermijden.

Jezus vatte kort het huwelijk en het doel daarvan samen:

Mattheüs 19:4  … Hebt gij niet gelezen, dat de Schepper hen van den beginne als man en vrouw heeft gemaakt? 5  En Hij zeide: Daarom zal een man zijn vader en moeder verlaten en zijn vrouw aanhangen en die twee zullen tot één vlees zijn. 6  Zo zijn zij niet meer twee, maar één vlees. Hetgeen dan God samengevoegd heeft, scheide de mens niet.

OVERBRUG DE

GENERATIEKLOOF

Mijn ouders maken ruzie! Ze begrijpen mij niet! Mijn vader praat niet met mij! Ik heb echt een hekel aan allebei mijn ouders! Mijn vader is vaak van huis. Ik heb geen contact met mijn vader.

Dit zijn de bekentenissen van steeds grotere aantallen tieners. Maar waarom zou een van de nauwste, innigste menselijke betrekkingen schipbreuk lijden?

Een van de grootste sociale problemen van vandaag is het probleem ouder-kind. Een communicatiekloof heeft tieners van hun ouders gescheiden. Hoe is deze ontstaan? Hoe heeft deze muur van misverstand zich ontwikkeld? Wanneer begint het? En wat kan men doen om er verbetering in te brengen?

Tieners storten hun hart uit

Gesprekken met tieners, eens geliefde, gekoesterde kinderen met wie men speelde en praatte, brengen enkele verrassende zaken aan het licht.

”Van een heleboel dingen van mijn ouders weet ik niets af,” zegt Chris, een zestienjarige leerling van de middelbare school. ”Mijn vader gaat erop uit. Hij praat nooit over wat hij doet, maar ik vraag het me wel eens af. Mijn ouders maken ruzie. Ze maken de hele avond ruzie.”

Sandy is zestien, de tweede van drie meisjes. Haar kijk op haar ouders luidt als volgt: ”Mijn vader werkt voor een chemisch bedrijf. Ik weet niet wat hij doet of hoeveel hij verdient, maar het moet een heleboel zijn, want wij leven goed.

Mijn vader maakt zich druk om wat andere mensen denken. Mijn moeder eigenlijk niet. Zij is echt aardig. Hij is een beste man, maar hij begrijpt de situatie gewoonweg niet. Hij zegt dat hij alles wil begrijpen en zo, maar ik geloof echt niet dat hij dat ooit zou kunnen. Ik vermoed dat hij eigenlijk bezorgd is om zijn baan, en hij is bij de Lions Club en wat daar aan vastzit. Ik weet niet wat dat is. Hij is ergens hoofd van of zoiets. Hij gaat daar een paar keer per week naar toe, verder weet ik er niets van. Ik weet niet hoe ik hem eigenlijk moet beschrijven.”

Hoe droevig! Hier heeft men te maken met een jong meisje dat haar eigen vader feitelijk niet kent en zich niet zo goed kan uitdrukken zodat hij haar begrijpen zal. Er is blijkbaar weinig contact in het gezin. Ze weet niet eens wat haar vader voor werk doet of wat zijn positie in de club is.

Het ontbreekt in Sandy's gezin aan communicatie en samenhang. Sandy heeft contact met haar moeder en vindt haar moeder ”echt aardig”. Maar zij meent dat haar vader ”niet begrijpt," ”niet zou kunnen begrijpen en niet wil begrijpen.” Wij kunnen duidelijk zien dat Sandy feitelijk de hoop heeft opgegeven dat er ooit begrip tussen haar en haar vader zal ontstaan.

Wij hebben hier te maken met een meisje dat, gerekend vanaf haar geboorte, in zestien jaar zo ongeveer iedere kameraadschappelijke omgang met haar vader heeft beëindigd. Hoe is dit mogelijk?

Hoe is hij in werkelijkheid?

Indien u Sandy's vader zou kunnen ontmoeten en met hem praten, zou u hem waarschijnlijk sympathiek vinden. Bij zijn collega's en in de Lions Club geniet hij ongetwijfeld hoge achting. Men beschouwt hem waarschijnlijk als een trouw lid van de gemeenschap, een actief, nuttig lid van de maatschappij.

Naar alle waarschijnlijkheid weet hij eigenlijk niet wat zijn dochter denkt. Hij werkt blijkbaar hard en besteedt tijd en energie aan zijn werk om zijn gezin te onderhouden. Hij ziet zijn dochter thuis, waar zij zich voorbereidt op haar bezigheden, school, verenigingen enz. Soms moet hij zich gefrustreerd voelen en merkt hij wellicht op: ”Ik begrijp die kinderen van tegenwoordig niet.” Af en toe probeert hij misschien iets tegen zijn dochter te zeggen, maar ziet geen kans contact met haar te krijgen. En omdat hij geen gemeenschappelijk terrein kan vinden, verbergt hij zijn gezicht achter de krant en rept zich naar zijn clubwerkzaamheden.

Bovenstaande situatie bestaat in duizenden gezinnen waar de invloed van de vader feitelijk ontbreekt. De moeilijkheid is dat teveel tijd wordt besteed aan pogingen om iemand de schuld op te leggen, in plaats van het probleem op te lossen. Ouders beschuldigen tieners: ”Ze zijn jong, opstandig en willen niet luisteren.” Tieners op hun beurt beschuldigen ouders: ”Zij zijn ouderwets en willen niet luisteren.”

De gemeenschappelijke noemer? Geen van beide partijen wil luisteren. Elk meent doorgaans dat de ander in gebreke blijft. Voor tieners is het onderwerp ouders zo emotioneel geladen dat velen er niet eens met andere gesprekspartners over willen discussiëren.

Resultaten van een onderzoek

Uit onderzoek is gebleken dat er meer terughoudendheid en emotionele spanning is met betrekking tot het thema ouders dan met welk ander onderwerp ook. Geïnterviewde tieners spraken openlijker over hun seksuele activiteiten, drugs enz. dan over hun ouders. Eerder dan het aan de dag leggen van vijandigheid, boosheid of neerbuigendheid jegens de oudere generatie, schenen de meeste jongeren er eenvoudig niet over te willen spreken.

Tieners werd gevraagd: ”Is er een tijd geweest dat je meer van je ouders hield dan nu?” De meesten antwoordden ja, maar konden niet zeggen wanneer dit veranderd was of wat er was gebeurd. Ongeveer 65% zei dat hun ouders niet veel van hun opvattingen en gevoelens afwisten. Toen werd er een reeks vragen gesteld om achter de houding van tieners tegenover hun ouders te komen.

Vraag: ”Wil je dat ze meer weten?” Velen antwoordden: ”Ja.” Zij die neen zeiden, deden dit niet wegens geheimen of vrees voor straf, maar uit angst om hun ouders te ontgoochelen of teleur te stellen, of omdat ze meenden dat er eenvoudig geen mogelijkheid tot meer begrip was.

Vraag: ”Zou je meer over hen willen weten?”

Bijna allen zeiden ja.

Vraag: ”Is er een tijd geweest dat je besloot dat je je ouders beter geen persoonlijke dingen kon vertellen?” ”Ik heb nooit met mijn ouders gepraat,” was een vrij veel voorkomend antwoord. Anderen zeiden dat er zo'n tijd was geweest, maar ze konden zich die niet herinneren. Velen schenen van mening dat het de tijd omstreeks hun zesde jaar was geweest.

Een veel voorkomende opvatting was dat de ouders niet meer over hun kinderen wilden weten en niet geneigd waren mededelingen te ontvangen over enig onderwerp waar onenigheid over zou kunnen bestaan.

Wanneer het contact wegvalt

Ouders beginnen omstreeks de leeftijd van vier tot zeven jaar contact met hun kinderen te verliezen – omstreeks de tijd waarop ze naar school gaan. Het schijnt dat in dit stadium ouder en kind in twee verschillende werelden beginnen te leven. Hun interesses lopen uiteen. Hun levens worden raadselachtiger voor elkaar, tot er niets meer is om over te praten.

Hier ligt in vele gevallen het probleem. Zolang alle leden van het gezin alles met elkaar delen en de kinderen niet door belangen van buitenaf worden beïnvloed, schijnt alles goed te gaan. Het gebrek aan contact, oprechte belangstelling en aandacht voor andere zaken onder leden van het gezin heeft op dit punt in een kinderleven nog niet zijn zwakte onthuld. Maar wanneer kinderen op school komen en ouder worden, beginnen nieuwe belangen en invloeden hun sporen achter te laten. Naarmate de tijd voortgaat, treedt de verzwakking, die zich in de gezinsgroep heeft ontwikkeld, duidelijker aan de dag. Niet alle ouders beseffen dat ze geen contact meer met hun kinderen hebben, dat invloeden van de school en de straat sterker zijn dan die van het gezin.

Onze jeugd heeft leiding nodig en een consequente reeks richtlijnen. Iedere ouder moet al het mogelijke doen om bij kinderen die nog niet naar school gaan de grondslag voor discipline en juist onderricht te leggen.

Een tienermeisje vatte de gevoelens van vele tieners samen toen haar gevraagd werd: ”Heb je wel eens vertrouwelijke gesprekken met je vader, waarbij jullie een kopje koffie drinken en hij je iets vertelt?”

”Neen.”

”Zou je dat wel willen?”

”Nee, ik heb alles gedaan om dat soort dingen te vermijden.”

Ze vervolgt: ”Ik heb geen contact met mijn vader. Ik geloof niet dat er een band tussen mijn vader en mij bestaat. We hebben het nooit over persoonlijke dingen zoals ik die, naar ik vermoed, de meeste meisjes van mijn leeftijd, op school heb, over jongens, kleding, vieze grappen en internetfilmpjes.”

Is dit van toepassing op uw gezin? Wat hebt u uw kinderen geleerd? Tijdens een gesprek liet Mark, een middelbare scholier, zich openhartig over zijn ouders uit: ”Ik heb nooit een gesprek met mijn ouders over onderwerpen die ik met mijn vrienden bespreek. Ik geloof dat ouders erg naïef zijn.”

Hij zegt verder over zijn moeder: ”Ik kan niet rustig met mijn moeder praten over iets dat me dwarszit.”

Deze jongelui zijn geen uitzonderingen. Deze ouders zijn helaas geen zeldzaamheid in onze maatschappij. Deze gezinssituaties zijn typerend. Wanneer wij denken aan de ontbinding van het gezin, de verschrikkelijk ongelukkige huwelijken, valt het dan nog te verwonderen dat onze samenleving letterlijk stap voor stap uiteenvalt? De structuur die aan een gezonde samenleving ten grondslag ligt – het gezin zelf – wordt uiteengereten. Wat kunnen ouders doen om te zorgen dat deze generatie opgroeit tot degelijke, fatsoenlijke, nuttige burgers in een verwilderde wereld?

Wat kunt u doen?

Het antwoord omvat een fundamentele factor. U kunt geen goede vader zijn tenzij u eerst een goede echtgenoot bent. En u kunt geen goede moeder zijn tenzij u eerst een goede echtgenote bent.

Het door man en vrouw bepaalde klimaat is van beslissende invloed op het klimaat waarin een kind zal worden grootgebracht. Indien een kind te midden van beroering, strijd en verwarring wordt opgevoed, hoe kan het dan stabiliteit en vrede leren? Kinderen leren door nabootsing. Wanneer het enige dat zij thuis ter nabootsing hebben, gekibbel en getwist tussen hun vader en moeder is, worden ze vijandig en agressief jegens anderen en verliezen het gevoel van veiligheid dat voortvloeit uit hartelijke, huiselijke betrekkingen.

De twee mensen van wie een jong kind het meest in de wereld houdt, zijn zijn vader en moeder. Het kind wil hen gelukkig zien, hen bij elkaar zien. Maar wanneer ze door onenigheid uit elkaar worden gerukt, schijnt heel de wereld van het kind onveilig.

Het is van wezenlijk belang begrip te krijgen van de uitwerking die deze onveilige omgeving op het gevoelsleven heeft. Wij worden thans geconfronteerd met een generatie die is opgevoed, of liever, heeft moeten opgroeien, in van liefde en genegenheid verstoken gezinnen, in milieus zonder behoorlijke regels van gedrag of organisatie. Geen wonder dat wij een ”op hol geslagen generatie” hebben.

Indien u getrouwd bent, bent u in de eerste plaats verantwoordelijk voor uw huwelijkspartner. U dient uw huwelijk gelukkig te maken. Niets is voor uw kind emotioneel van meer belang. Volkomen liefde voor uw man of uw vrouw is een van de grootste geschenken die u uw kind kunt bieden.

Voorts moeten ouders evenzeer als tieners de communicatiebrug beginnen te bouwen. Als je jonge mensen de vraag stelt: ”Wat doe je wanneer je thuis bent?” dan is de meest genoemde bezigheid ongetwijfeld internetten en tv-kijken. Een enkeling zal misschien iets zeggen over wat huishoudelijke werkzaamheden. Er is nauwelijks sprake van een gezinsleven, al helemaal niet als pa en ma hun eigen bezigheden vooropstellen.

Maar al te vaak komt het voor dat terwijl ouders met hun kinderen thuis zijn, zij zich net zo goed op honderd kilometer afstand zouden kunnen bevinden. Indien u tijd met uw kinderen gaat doorbrengen, breng hem dan op vruchtbare wijze door. Maak het de moeite waard.

U hebt gemeenschappelijke vormen van belangstelling nodig indien u met elkaar wilt praten. Indien u en een goede vriend een hele poos uit elkaar gaan, is het moeilijk met elkaar te praten als u elkaar weer ontmoet. U merkt misschien dat u weinig gemeen hebt. U zult uren nodig hebben om elkaar van uw verschillende activiteiten en ervaringen op de hoogte te brengen. leder van u zal zowel veel moeten praten als moeten luisteren.

Dit is de sleutel voor het herstellen van een communicatiebrug met uw kinderen. U zult erachter moeten komen waar ze belang in stellen. U zult hen ook met uw ervaringen in contact moeten brengen. Maar zelfs hierbij zult u een gemeenschappelijke band van ervaringen en belangen moeten hebben.

Als de gezamenlijk belangstelling films kijken op tv is en ieder op zijn of haar eigen kamer, zal dat het individualisme nog meer in de hand werken.

Ouder zijn vereist betrokkenheid

Sommige mannen plegen op te gaan in hun werk, hobby's en carrière. Als een vader niet oplet, kan hij weldra door allerlei activiteiten buitenshuis worden opgeslokt, waardoor hij weinig tijd voor zijn gezin overhoudt.

Vele vrouwen klagen dat hun man hen te veel alleen laat. Ze hebben feitelijk geen kameraadschap met hun man en het huwelijk lijdt daaronder. Bij het indelen van zijn leven moet de man op den duur erkennen dat hij toen hij trouwde bepaalde duidelijke verantwoordelijkheden op zich heeft genomen. En deze verantwoordelijkheden hebben de voorrang boven de meeste persoonlijke liefhebberijen in zijn leven. Hij moet zorgen dat hij genoeg tijd doorbrengt met zijn vrouw.

Indien hij deze belangrijke verantwoordelijkheden nakomt en tijd overhoudt voor persoonlijke belangen, uitstekend. Maar wat in de meeste gevallen gebeurt is dat een man ”van twee wallen wil eten”. Hij wil zijn tijd merendeels besteden aan zijn werk of aan zijn geliefkoosde vormen van ontspanning en hobby's. Geleidelijk verliest hij zijn verplichting om genoeg tijd aan zijn gezin te kunnen wijden. Het is een bekend levenspatroon van vaders die hun gezinnen niet behoorlijk de aandacht geven.

’Verantwoordelijkheid’ is een sleutelwoord voor vaders. Het is triest dat op een ouderavond van de basisschool er 78 moeders zijn en drie vaders! Het gevolg is dat ook de vrouwen hun respect voor hun echtgenoten verliezen en zelf de touwtjes in handen nemen aangaande het reilen en zeilen van het gezin. En als ma dan ook helemaal opgaat in internetten, bestaat het gezin uit afzonderlijke individuen (eenlingen) met ieder zijn of haar eigen wereld.

Als ouders hebben we een grote verantwoordelijkheid die we heel ernstig dienen op te nemen. Het is mogelijk dat de geschiedenis van onze volken en misschien zelfs van heel de civilisatie, afhangt van hoeveel tijd wij op zinvolle wijze met onze kinderen doorbrengen. Daarom dient iedere vader en iedere moeder er eens over na te denken hoe het bij henzelf is gesteld, wat zij zouden kunnen doen om in hun eigen gezin de kloof tussen de generaties te voorkomen of te overbruggen.

DE VROUW IS NIET

MINDERWAARDIG

In 1975 riep de National Organization of Women in Amerika de 29^e oktober uit tot ’Alice Doesn't Day’ (naar de film Alice Doesn't Live Here Anymore). De vrouwen werd verzocht 24 uur te staken – weg te blijven van school, geen boodschappen te doen of geld naar de bank te brengen en zo mogelijk niet naar hun werk te gaan (indien onmogelijk dan werd hun gevraagd een mouwband naar hun werk te dragen of te weigeren ”vrouwenklusjes” te verrichten, zoals het zetten van koffie).

Deze massademonstratie was een poging de mensen in de Verenigde Staten (en wat dat aangaat in heel de wereld) te laten zien dat vrouwen een essentiële functie hebben in de hedendaagse maatschappij. In feite zou de maatschappij zoals wij die kennen niet kunnen functioneren als ’Alice’ niet naar haar werk ging of als ze geen boodschappen deed, onderwijs gaf, auto kon rijden, de telefoon opnam, typte en brieven postte, maaltijden klaarmaakte, koffie zette, enz., enz., enz.

Maar wat dreef deze vrouwen ertoe zo nadrukkelijk te demonstreren tegen het doen van wat ze altijd al gedaan hadden? Waarom werden velen van hen ontevreden met hun traditionele rol in het leven?

De vrouw in de hedendaagse wereld

De tijden zijn de laatste 75 jaar radicaal veranderd en wel voornamelijk door nieuwe technologie. Overal in de wereld zijn er problemen ontstaan omdat de dingen om ons heen sneller veranderen dan onze maatschappelijke instellingen. De veranderingen worden ons opgedrongen voordat we ze aankunnen.

Al in de jaren zeventig van de vorige eeuw schreven de media over een cultuurshock in de samenleven. De desoriëntatie die veroorzaakt wordt door ”de voortijdige verschijning van de toekomst. Het zou wel eens de belangrijkste ziekte van morgen kunnen worden ... De malaise, de massaneurose, de irrationaliteit en de alom voorkomende gewelddadigheid die in ons huidige leven al merkbaar zijn, betekenen niet meer dan een voorproefje van wat voor ons kan liggen, tenzij we deze ziekte leren begrijpen en behandelen”. Een citaat uit 1971!

Een voorbeeld van deze moeilijk te verkroppen veranderingen is het tempo waarmee de levensstijl van de gemiddelde vrouw zich sinds 1900 heeft ontwikkeld. Waar een vrouw vroeger kon rekenen op een groot gezin en het besteden van nagenoeg haar hele leven aan het grootbrengen van kinderen, krijgt de gemiddelde vrouw daarvoor tegenwoordig maar weinig tijd.

Bovendien stranden veel huwelijken en blijven de kinderen meestal onder haar hoede.

Helaas verliezen veel vrouwen de moed. Sommigen raken aan de drank – cijfers tonen aan dat steeds meer vrouwen alcoholiste worden. Anderen gaan pillen slikken of plegen zelfmoord, of ze streven er uit alle macht naar weer te trouwen. Deze neerslachtigheid of moedeloosheid is echter goed te verklaren. Het is voor haar uitermate lastig geworden om haar natuurlijke rol als moeder en echtgenote te vervullen.

Veel vrouwen zoeken naar andere opties om hun leven inhoud te geven.

Kort bijbels overzicht

Volgens de Bijbel is de vrouw ongeveer even lang op aarde als de man. Wat heeft de Bijbel dus over haar te zeggen? Wordt haar rol in het leven werkelijk zo zeer begrensd als sommige mensen denken? Wil God dat de vrouw als een minderwaardig wezen beschouwd wordt? Wat kunnen we in zijn Woord vinden over zijn houding jegens de vrouw? En hoe moet de vrouw haarzelf en haar doel in het leven zien in het licht van de Bijbel?

Zoals Christus in Mattheüs 19 zei, wilde God vanaf het begin dat de man en zijn vrouw tot ”een vlees” zouden zijn (Matth. 19:3-6). Een man zou zijn vader en moeder verlaten en zijn vrouw aanhangen. Hij zou niet van haar scheiden of haar wegzenden, of meer dan één vrouw nemen.

De mens is echter te kort geschoten ten opzichte van dit ideaal. Polygamie treffen we al aan in Genesis 4:19.

In de tijd van Israël in de oudheid was het duidelijk dat de vrouw als enigszins inferieur aan haar man werd beschouwd. Toch was de vrouw onder het Mozaïsche en Levitische systeem en nog later bij het judaïsme, veel beter af dan haar seksegenoten in de meeste, omringende landen. Zij werd als moeder geëerd (Ex. 20:12) en haar kinderen moesten respect voor haar hebben en haar gehoorzamen (Lev. 19:3; Deut. 21:18-19).

Exodus 20:12  Eer uw vader en uw moeder, opdat uw dagen verlengd worden in het land dat de HERE, uw God, u geven zal.

Leviticus 19:3  Ieder zal voor zijn moeder en zijn vader ontzag hebben en mijn sabbatten houden: Ik ben de HERE, uw God.

Deuteronomium 21:18  Wanneer een man een weerbarstige, weerspannige zoon heeft, die naar zijn vader en moeder niet wil luisteren, en hun niet gehoorzaamt, hoewel zij hem tuchtigen, 19  dan zullen zijn vader en moeder hem grijpen en naar de oudsten van zijn stad brengen, in de poort van zijn woonplaats.

De moeder was een diep gerespecteerd persoon. Zij hielp vaak met het geven van een naam aan de kinderen en was in vele gevallen verantwoordelijk voor hun vroegste ontwikkeling.

De Israëlitische vrouw mocht godsdienstoefeningen bijwonen en zelfs brandoffers brengen.

Leviticus 12:6  Als de dagen van haar reiniging vervuld zijn, zal zij voor een zoon of voor een dochter een eenjarig schaap ten brandoffer, en een jonge duif of tortelduif ten zondoffer, naar de ingang van de tent der samenkomst tot de priester brengen. 7  Deze zal het voor het aangezicht des HEREN offeren en over haar verzoening doen; dan zal zij rein zijn van haar bloedvloeiing. Dit is de wet voor haar die gebaard heeft, hetzij het een kind van het mannelijk of van het vrouwelijk geslacht betreft.

Het zal sommigen misschien verwonderen dat in oudtestamentische tijden niet alleen de man, maar ook de vrouw, een nazireeërgelofte kon afleggen teneinde haarzelf aan God te wijden.

Numeri 6:2  Spreek tot de Israëlieten en zeg tot hen: Wanneer iemand, man of vrouw, een bijzondere gelofte wil afleggen, de nazireeërgelofte, om zich aan de HERE te wijden…

De vrouw eist haar rechten op

Onder de aan Mozes gegeven wetten betreffende het erfrecht konden echter alleen manlijke erfgenamen het land van hun vader erven. Als gevolg daarvan zou zijn land als hij geen zonen had, naar het naaste manlijke familielid gaan.

In die tijd stierf er een man, Selofchad genaamd, die alleen dochters had. Deze dochters gingen naar Mozes om te protesteren tegen wat zij een oneerlijke wet achtten.

Numeri 27:3  Onze vader is in de woestijn gestorven, hoewel hij niet behoorde tot de bende, die tegen de HERE samenspande, tot de bende van Korach, maar om zijn eigen zonde is hij gestorven, en hij had geen zonen. 4  Waarom zal de naam van onze vader uit het midden der geslachten verdwijnen, daar hij geen zoon heeft? Geef ons bezit onder de broeders van onze vader. 5  Toen bracht Mozes haar rechtsvraag voor het aangezicht des HEREN. 6  En de HERE zeide tot Mozes: 7  De dochters van Selofchad hebben gelijk; gij zult haar voorzeker erfelijk bezit onder de broeders van haar vader geven, en gij zult het erfdeel van haar vader op haar doen overgaan. 8  En tot de Israëlieten zult gij aldus spreken: Wanneer iemand sterft zonder een zoon te hebben, dan zult gij zijn erfdeel op zijn dochter doen overgaan.

De onorthodoxe aanpak van Jezus

Toen Jezus Christus op het toneel verscheen, leerde Hij in tegenstelling tot het Joodse establishment van zijn dagen dat ”oordeel, barmhartigheid en trouw” belangrijker waren dan de farizese rituelen en bepalingen die een schijn van vroomheid hadden. Sommige van zijn daden waren radicaal vergeleken met wat ’men’ toen als algemeen geaccepteerd achtte. In hoofdstuk vier van Johannes lezen we bijv. dat Jezus een lang gesprek had met een Samaritaanse vrouw. Toen zijn discipelen het zagen, waren ze verbaasd.

Johannes 4:27  En daarop kwamen zijn discipelen en waren verbaasd, dat Hij met een vrouw in gesprek was…

De discipelen waren werkelijk ontzet – en niet alleen omdat Jezus met een verachte Samaritaan sprak, maar notabene nog met een vrouw ook. Om hun reactie te kunnen begrijpen, moeten we ons realiseren dat het naar de gewoonte van die tijd voor een rabbijn of leraar onbetamelijk – zelfs schandelijk – was in het openbaar met een vrouw te spreken. De meeste rabbijnen zouden trouwens niet eens hun eigen vrouw in het openbaar hebben aangesproken. Het verlaagde iemands openbare aanzien als hij een vrouw waardig achtte voor conversatie.

Daarom waren de discipelen ontzet over Jezus' onorthodoxe gedrag. Ze wisten echter wie Hij was en ze hadden zo'n groot ontzag en respect voor Hem, dat niemand Hem rekenschap durfde te vragen over wat Hij deed.

Vers 27 (vervolg)  toch zeide niemand: Wat zoekt Gij, of: Waarom spreekt Gij met haar?

De les van Maria en Martha

In Lukas 10:39-42 staat een kort verslag van Jezus' bezoek aan Maria en Martha, de zussen van Lazarus. Toen Jezus gast was in hun huis, fungeerde Martha als gastvrouw, terwijl Maria aan zijn voeten zat (een uitdrukking om de relatie leerling-leermeester aan te duiden) en aandachtig naar Hem luisterde. Martha ergerde zich hier aan, omdat zij ”in beslag werd genomen door het vele bedienen”. Dus kwam ze uiteindelijk bij Jezus klagen en vroeg Hem haar zus te zeggen dat ze haar plicht als vrouw moest doen. ”Heer,” zei ze, ”trekt Gij het U niet aan, dat mijn zuster mij alleen laat dienen? Zeg haar dan, dat zij mij komt helpen.”

Natuurlijk was het haar taak – te bedienen, gastvrij te zijn en voedsel klaar te maken. Aan de mannen was het te zitten, te eten en schriftuurlijke zaken te bespreken.

Dit is precies zoals het eeuwen daarvoor was toen de engelenboodschappers Abraham kwamen bezoeken (Gen. 18). Sara bleef uit de buurt toen Abraham met deze ’mannen’ sprak. Zij bakte brood, bereidde de maaltijd en luisterde het gesprek af.

Maria daarentegen zat tussen de discipelen leergierig te luisteren naar Jezus' woorden. Hoe zag Jezus dit? Hij antwoordde haar bezorgde zuster: ”Martha, Martha, gij maakt u bezorgd en druk over veel dingen, maar weinige zijn nodig of slechts één; want Maria heeft het goede deel uitgekozen, dat van haar niet zal worden weggenomen” (vers 41-42).

Jezus bedoelde niet dat bedienen overbodig was. Vanzelfsprekend moest iemand het doen en we moeten Martha bewonderen voor haar ijver, maar Jezus legde er de nadruk op dat de rol van de vrouw meer omvat dan fysieke plichten. Vrouwen en mannen tezamen moeten dat ”ene ding” dat ”nodig” is leren. Christus vond dat de vrouw evenzeer als de man zou moeten luisteren naar Gods woorden en zich bezig houden met geestelijke kwesties.

Dit was revolutionair voor die tijd. De meeste rabbijnen zouden verkozen hebben dat de vrouwen in de keuken bij de bereiding van het voedsel bleven en het bespreken van geestelijke dingen aan de mannen overlieten. Maar Jezus niet!

Vrouwen die trouw waren

De houding van respect voor de waardigheid van ieder mens die Christus had, trok heel wat vrouwelijke volgelingen die Hem dienden met wat zij bezaten.

Lukas 8:1  En het geschiedde kort daarna, dat Hij van stad tot stad en van dorp tot dorp trok, verkondigende het evangelie van het Koninkrijk Gods, en de twaalven met Hem, 2  en enige vrouwen, die genezen waren van boze geesten en van ziekten: Maria, met de bijnaam: van Magdala, van wie zeven boze geesten uitgegaan waren, 3  en Johanna, de vrouw van Chusas, de rentmeester van Herodes, en Susanna en vele andere, die hen dienden met hetgeen zij bezaten.

Deze vrouwen die Jezus volgden en Hem van hun geld of bezit gaven, bleven Hem trouw tot aan het eind van zijn leven. Toen zijn discipelen op de vlucht sloegen en Hem in de steek lieten, volgden deze trouw gebleven vrouwen Jezus helemaal naar het kruis.

Mattheüs 27:55  En daar waren vele vrouwen, die uit de verte toeschouwden, welke Jezus gevolgd waren uit Galilea, om Hem te dienen. 56  Tot dezen behoorden Maria van Magdala, en Maria, de moeder van Jakobus en Jozef, en de moeder der zonen van Zebedeüs.

Johannes 19:25 En bij het kruis van Jezus stonden zijn moeder en de zuster zijner moeder, Maria van Klopas en Maria van Magdala.

Opnieuw waren het de vrouwen die de spelonk van het  graf open vonden, de steen weggerold en het lichaam van Jezus verdwenen.

Lukas 23:55  En de vrouwen, die met Hem uit Galilea gekomen waren, volgden en zij bezagen het graf en hoe zijn lichaam gelegd werd; 56  en toen zij teruggekeerd waren, maakten zij specerijen en mirre gereed. En op de sabbat rustten zij naar het gebod, 24:1  maar op de eerste dag der week gingen zij reeds vroeg in de morgenstond met de specerijen, die zij gereedgemaakt hadden, naar het graf. 2  Zij vonden de steen van het graf afgewenteld, 3  en toen zij er ingegaan waren, vonden zij het lichaam van de Here Jezus niet.

De discipelen hadden geen idee wat er was gebeurd, maar de vrouwen die de engelen zagen en hoorden wat zij zeiden, herinnerden zich wat Jezus had gezegd.

Lukas 24:8  En zij herinnerden zich zijn [Christus] woorden, 9  en teruggekeerd van het graf, boodschapten zij dit alles aan de elven en aan al de anderen. 10  Dit waren dan Maria van Magdala, en Johanna, en Maria, de moeder van Jakobus. En de anderen, die met haar waren, zeiden dit aan de apostelen. 11  En deze woorden schenen hun zotteklap en zij geloofden haar niet.

We zien dat deze vrouwen ook tot de groep behoorden die samen met de apostelen wachtten op de belofte van de heilige Geest.

Handelingen 1:13  En toen zij in de stad gekomen waren, gingen zij naar de bovenzaal, waar zij verblijf hielden: Petrus en Johannes en Jakobus en Andreas, Filippus en Tomas, Bartolomeüs en Mattheüs, Jakobus, de zoon van Alfeüs, en Simon de Zeloot en Judas, de zoon van Jakobus. 14  Deze allen bleven eendrachtig volharden in het gebed, met enige vrouwen en Maria, de moeder van Jezus, en met zijn broeders.

Buitengewone vrouwen

In zijn brieven vermeldde de apostel Paulus een aantal vrouwen die de Gemeente met hun werken diensten hadden bewezen en aldus geholpen hadden het evangelie van Jezus Christus te verbreiden.

Een markant voorbeeld is Febe. Paulus zei van haar:

Romeinen 16:1  Ik beveel Febe, onze zuster, tevens dienares der gemeente te Kenchreeën, bij u aan, 2  dat gij haar ontvangt in de Here op een wijze, de heiligen waardig, en haar bijstaat, indien zij u in het een of ander mocht nodig hebben. Want zij zelf heeft velen, ook mij persoonlijk, bijstand verleend.

Paulus introduceerde haar bij de gemeente te Rome, haar aanbevelend wegens haar buitengewone diensten.

In hetzelfde hoofdstuk prijst Paulus verscheidene andere vrouwen voor hun diensten en hulp. Daaronder is Priscilla, de vrouw van Aquila, beiden medewerkers van Paulus in Corinthe (Hand. 18:1-3, 18, 26). Het is interessant te zien dat in sommige gevallen Priscilla's naam nog voor die van haar echtgenoot staat vermeld. Hoewel, wanneer zij in verband met hun huis genoemd worden, Aquila als eerste wordt vermeld.

Paulus schrijft dat Euodia en Syntyche vrouwen waren die ”tezamen met mij in de prediking van het evangelie gestreden hadden, naast Clemens en mijn overige medearbeiders, wier namen staan in het boek des levens” (Filipp. 4:2-3). Deze vrouwen speelden zo'n buitengewone rol in de verbreiding van het evangelie dat Paulus hen eervol vermeldde naast Clemens en andere medewerkers.

Ook de gaven van de Geest werden in die eerste eeuw van Gods Gemeente net zo goed aan vrouwen geschonken als aan mannen. De dochters van Filippus waren profetessen (Hand. 21:9).

Bijdrage van de vrouw

Door heel de Bijbel heen geeft God blijk dat Hij ingenomen is met zijn schepping van de mensheid als man en vrouw. God wil deze onderscheiden kenmerken van sekse niet afgeschaft hebben. Het huwelijk is immers een afspiegeling van Christus en zijn Gemeente (de Vrouw). De man en de vrouw zijn echter beiden mens, en als mens hebben zij gelijke rechten op respect en waardigheid. Onverschillig wat het geslacht is, wij zijn allen kinderen van God en in staat gesteld dezelfde bestemming te bereiken.

Galaten 3:27  Want gij allen, die in Christus gedoopt zijt, hebt u met Christus bekleed. 28  Hierbij is geen sprake van Jood of Griek, van slaaf of vrije, van mannelijk en vrouwelijk: gij allen zijt immers één in Christus Jezus. 29  Indien gij nu van Christus zijt, dan zijt gij zaad van Abraham, en naar de belofte erfgenamen.

1 Corinthiërs 11:11 En toch, in de Here is evenmin de vrouw zonder man iets, als de man zonder vrouw. 12  Want gelijk de vrouw uit de man is, zo is ook de man door de vrouw [alle mannen zijn uit vrouwen geboren]; alles is echter uit God.

Gods principes zijn nooit veranderd, ook niet ten aanzien van de positie van de man en de vrouw. Omdat deze wereld niet Gods wereld is, heeft de mens tradities, politieke machten en culturen kunnen scheppen die met name de relatie tussen man en vrouw ver van de normen van God hebben gebracht. Ook in het oude Israël. God heeft dat toegelaten, zoals Hij nog veel zal dulden tot zijn Koninkrijk op aarde wordt gevestigd en deze wereld wél Gods wereld zal zijn. Vanwege de harde houding van de Israëlieten (Matth. 19:8; Deut. 9:5-6; Deut. 31:27) was het beter de cultuur ten aanzien van de vrouw te dulden om geweld tegen haar te vermijden.

Christus gaf uitleg over de geestelijke betekenis van de geboden, ook over de relatie tussen man en vrouw. Wij allen als christenen dienen ons eigen leven, onze gewoonten en vooroordelen te herzien en ons ervan te overtuigen dat onze individuele houding tegenover de vrouw overeenkomt met die van Christus.

KINDEREN ZIJN

OOK MENSEN!

Omdat kinderen volkomen hulpeloos en totaal zonder enige kennis het leven in deze wereld aanvangen, beschouwen ouders hen soms als voorwerpen – en dan nog wel als hulpeloze voorwerpen. Dit wil niet zeggen dat men niet van ze houdt, verzorgt en vol genegenheid knuffelt. Dat kan best wel het geval zijn. Maar aangezien kinderen volkomen van hen afhankelijk zijn, beschouwen vele ouders hen niet als individuele menselijke wezens. Met andere woorden, voor vele volwassenen zijn kinderen niet echt ’mensen’.

De automatische veronderstelling waarvan velen uitgaan, is dat een kind als persoon hoegenaamd geen waarde heeft. Kinderen zijn voorwerpen om bekeken te worden, maar geen werkelijke personen die het waard zijn aangehoord te worden. Wat kan een kind per slot van rekening voor bijdrage leveren? Wat hebben zijn woorden voor inbreng?

Uitwerking van het vijfde gebod

De Bijbel heeft veel te zeggen over de status en waarde van kinderen en de behandeling die zij van volwassenen dienen te ontvangen. Wij kennen allemaal het elementaire gebod: ”Eert uw vader en uw moeder". Het is een van de tien geboden die in Exodus 20 en Deuteronomium 5 staan en het wordt in het Nieuwe Testament herhaald door de apostelen Jakobus en Paulus en Jezus Christus.

Kijk eens hoe dit vijfde gebod in de brief aan de Efeziërs verklaard wordt:

Efeziërs 6:1  Kinderen, weest uw ouders gehoorzaam in de Here, want dat is recht. 2  Eer uw vader en uw moeder (dit is immers het eerste gebod, met een belofte) 3  opdat het u welga en gij lang leeft op aarde.

Hier betrekt Paulus dit op kinderen en zegt dat ze hun ouders moeten gehoorzamen ”in de Here”.

Maar kijk eens iets verder in vers 4. ”En gij, vaders, verbittert uw kinderen niet, maar voedt hen op in de tucht en in de terechtwijzing des Heren.” Dit is een gebod voor ouders – dat ze hun kinderen niet moeten verbitteren. Verbitteren betekent: vergrammen, boos en tot heftige vijand maken. Het Boek (een andere vertaling) geeft Ef. 6:4 als volgt weer: ”Ouders, behandel uw kinderen zo dat zij niet dwars en haatdragend worden. Voed ze zo op dat ze de Here leren volgen en liefhebben.”

In Col. 3:21 zegt Paulus ook: ”Vaders, prikkelt uw kinderen niet, opdat zij niet moedeloos worden.” De Statenvert. geeft Col. 3:21 weer als: ”tergt uw kinderen niet.”

Steeds weer worden ouders gewaarschuwd om hun kinderen niet te tergen en te verbitteren, anders gaan die kinderen zich uiteindelijk als vijanden gedragen. Daarentegen moeten de ouders de kinderen grootbrengen met christelijke ”tucht” (opvoeding) en vorming.

Ouderlijke provocatie

Als volwassenen kunnen wij vaak ergens onze toevlucht nemen als we geprovoceerd worden. Als iemand ons waarlijk van onze burgerrechten heeft beroofd, kunnen wij deze misschien via het gerechtshof terugkrijgen. Als iemand ons belasterd of vals beschuldigd heeft, kunnen wij mogelijk genoegdoening krijgen door een proces. Of als wij in de aanwezigheid verkeren van iemand die ons voortdurend kleineert, beledigt of provoceert, kunnen wij eenvoudig weggaan. Als volwassenen zijn wij over het algemeen vrij in het kiezen van onze betrekkingen met mensen.

Maar verplaatst u zich eens in de positie van een kind, dat door zijn vader of moeder geprovoceerd wordt. In wezen is het hulpeloos – het kan nergens zijn toevlucht nemen. Als een ouder zijn kind van zijn eigenwaarde berooft, het verbittert of het irriteert en prikkelt, wordt het kind volkomen gefrustreerd en ontmoedigd. Het kan het verlangen bij zich voelen opkomen van huis weg te lopen, maar als het dat doet, brengt het zijn fundamentele geborgenheid in gevaar. Voor de tienerjaren is het voor een kind moeilijk zelfstandig door het leven te gaan. Het heeft geen financiële middelen en is praktisch niet in staat om voor zichzelf te zorgen. Het is in hoge mate van zijn ouders afhankelijk; getergd of niet, het moet bij hen blijven. Bovendien kan het wel van zijn ouders houden en er naar verlangen een goede relatie met hen te hebben.

Het uiteindelijke resultaat van ouderlijke provocatie is een gevoel van ontmoediging, verbittering en nietigheid bij het kind. Het leidt tot het koesteren van wrok en gedachten aan wraak, die het kind niet in staat is ten uitvoer te brengen.

Het principe van de wisselwerking

In de menselijke verhoudingen is een principe van de wisselwerking. Dat wil zeggen, we hebben allemaal de neiging anderen te behandelen zoals ze ons behandeld hebben.

Als iemand iets aan u geeft, is het natuurlijk de wens te voelen opkomen iets terug te geven. Als een buurman u vriendelijk behandelt, is het gewoon vanzelfsprekend dat u hem ook vriendelijk wilt behandelen. Als iemand buitengewoon beleefd tegen u is, krijgt u de neiging in zijn aanwezigheid uw beste manieren ten toon te spreiden. Als iemand sarcastisch tegen u praat, met bijtende spot en vol steken onder water, dan krijgt u vanzelfsprekend de neiging u ook scherper uit te drukken.

Jezus bevestigde dit principe van de wisselwerking in de bergrede. Hij zei: ”Want indien gij liefhebt, die u liefhebben, wat voor loon hebt gij? Doen ook de tollenaars niet hetzelfde? En indien gij alleen uw broeders groet, waarin doet gij meer dan het gewone? Doen ook de heidenen niet hetzelfde?” (Matth. 5:46-47.) Hier zegt Jezus dat de tollenaren van nature houden van de mensen, die van hen houden. Zij reageren vanuit het principe van de wisselwerking. De tollenaren groeten de mensen die hen groeten.

Krachten die werkzaam zijn

Of ouders het nu beseffen of niet, de krachten van de wisselwerking werken in hun eigen kinderen. Kinderen hebben de neiging ouders te behandelen, zoals de ouders hen behandeld hebben. Of, als zij de nutteloosheid van weerwraak inzien, zullen zij iemand anders behandelen, zoals hun ouders hen behandeld hebben.

Zodoende zullen ouders, die sarcastisch, minachtend, beledigend en te veeleisend zijn, waarschijnlijk kinderen hebben die ook beledigend, minachtend en te veeleisend jegens anderen zijn. Deze ’anderen’ kunnen hun vriendjes, onderwijzers op school of andere ’gezagdragende’ personen in hun leven zijn.

Het principe van de wisselwerking is dus nu werkzaam in uw kinderen! Het was werkzaam toen u opgroeide. Het vormde uw houding jegens uw eigen ouders.

Het is deerniswekkend dat er zo veel mensen zijn die hun eigen ouders haten en minachten. En het lijkt in veel gevallen zo moeilijk te begrijpen. U kunt een stel ouders ontmoeten die erg aardige, behoorlijke mensen lijken te zijn. Oppervlakkig gezien is het moeilijk te begrijpen waarom hun kinderen hen minachten of jegens hen in woord en daad op wraak en vergelding uit zijn.

Maar zoals eerder uitgelegd is, nemen veel ouders jegens hun kinderen een andere houding aan dan ze jegens volwassenen doen. De meeste mensen behandelen een andere volwassene met respect. Als ze dat niet doen, zal de ander waarschijnlijk de relatie verbreken. Aangezien we het niet prettig vinden vrienden te verliezen, onderhouden we de vriendschap door behoorlijk gedrag. We beledigen of kleineren niet, omdat ze als volwassenen in staat zijn tot een scherp weerwoord en in een enkel geval zelfs hun toevlucht kunnen nemen tot lichamelijk geweld of ’wettelijke wraak’ via het gerecht.

Maar als het om kinderen gaat, schijnen volwassenen op de een of andere manier een ander standpunt in te nemen. Kinderen schijnen wat volwassenen betreft geen enkel recht te hebben. Ook een kind heeft recht op een houding van respect. Iedereen heeft behoefte aan zelfrespect en een gevoel van eigenwaarde. Niemand vindt het leuk vernederd, op zijn plaats gezet of het zwijgen opgelegd te worden. Zelfs kinderen niet! Wederzijds respect is een onmisbare sleutel tot elke gezonde relatie – vooral die tussen ouders en kinderen.

Veel ouders schijnen hun kinderen te willen kleineren en hun het zelfrespect en gevoel van eigenwaarde te willen ontnemen en toch het respect, de liefde en de bewondering van hun kinderen te willen behouden. Ze komen gewoonlijk tot de ontdekking dat zo iets niet mogelijk is! Natuurlijk denken ze er niet op deze manier over na. Zij zijn zich gewoonlijk niet eens van hun daden bewust, als zij hun kinderen niet met respect behandelen.

Respect wekt respect op

Er is voor een kind misschien niets overweldigenders, dan dat zijn ouders hem met respect behandelen, waardering tonen. Probeer het eens en kijk dan eens naar het resultaat. Negeer opmerkingen van uw eigen kinderen niet omdat u tv-kijkt of aan het internetten bent. Schenk aandacht aan hun opmerkingen, praat daarover tegen hen op een toon die uw respect voor hun persoon, hun eigenwaarde en hun door God geschonken individuele rechten overbrengt. Als u respect voor hun mening en kennis toont, zult u waarschijnlijk zien dat zij wederkerig respect voor uw mening en kennis tonen.

Maar als u achteloos elk voorstel dat uw kind doet, afwijst en als ’belachelijk’ of ’dom’ bestempelt en zelfs niet de moeite van het overwegen waard, zal het principe van de wisselwerking in werking treden. Bovendien blokkeert u de creativiteit van uw kind.

Vraag uzelf eens af voor wie u respect voelt. De kans bestaat, dat u in hoge mate respect en bewondering voelt voor mensen, die u met respect behandelen. U wilt mensen behagen, die een goede indruk van u hebben, die u eerbied betonen en u hoogachten. Zijn uw kinderen anders dan u?

Jonge mensen zijn vaak verbaasd als ze bemerken hoe anders ze worden behandeld als ze eenmaal volwassen worden. Of hoe, toen ze eenmaal het ouderlijk huis verlieten en naar de universiteit gingen, hun ouders hen beschouwden alsof ze echt mensen waren. Waarom kan dit niet veel eerder in het leven van een kind beginnen? Waarom kan hij niet merken dat zijn ouders hem vanaf zijn geboorte als een echt mens beschouwen?

Corrigeren betekent óók respect ontwikkelen

Een kind in zijn waarde laten betekent niet dat het niet gecorrigeerd mag worden. Het ene kind heeft aan een stille wenk genoeg, het andere kind moet stevig aangepakt worden. Ook daarmee kan respect ontwikkeld worden. Kinderen moeten begeleid worden naar volwassenheid. Niet volwassen in minachting en onverschilligheid, maar in fatsoen, beleefdheid en discipline. Respecteren betekent niet wangedrag goedkeuren. Accepteer geen vulgaire taal van uw kind en ongehoorzaamheid. Bereid uw kinderen voor op de tienerjaren. Geef uitgebreide informatie over de groepsdruk (erbij willen horen) waardoor uw kind wordt verleid tot roken, druggebruik, diefstal, straatterreur. Leg uit dat iemand een grotere persoonlijkheid is als hij of zij daarin geen meeloper is.

Veel ouders accepteren het niet als anderen hun wijzen op fout gedrag van hun kinderen, zoals vernielingen van andermans spullen of het treiteren van andere kinderen. Ze reageren geïrriteerd en boos door te zeggen dat niet alleen hun kind bij de vernieling betrokken was of met een snauw ”bemoei je met je eigen zaken”. Ze draaien de situatie om en maken van de attente ’klokkenluider’ de boosdoener. Deze ouders moeten ervan doordrongen zijn dat ze daarmee hun kind het verkeerde pad opsturen. Het respect van het kind voor volwassenen in het algemeen zal dalen en in het bijzonder voor de eigen ouders. En natuurlijk het respect voor andermans spullen. Ook onderwijzers op school worden door ouders bedreigd. Het werkt het wangedrag in de hand.

Denk eens na ouders, toont u zich erkentelijk jegens de persoon die een rotstreek van uw kind meldt, eventueel uw kind erop aanspreekt als u niet in de buurt bent, of krijgt u een hekel aan het kind of de volwassene die u of uw kind op de streek attendeert?

Ouders, wees niet bang dat uw kind buiten de groep wordt gestoten als het om fatsoen en gezondheid gaat. De achting voor die paar jongelui die niet meelopen is groter dan voor de meelopers in de groep die geen eigen wil tonen.

De laatste twee à drie generaties zijn veel kinderen opgevoed in een tijd van verloedering. Dat wil zeggen dat veel ouders zelf nauwelijks meer hechten aan goede normen en waarden. Daarom is de samenleving bezig steeds verder af te glijden.

Was vroeger alles dan beter? Wel, dat wordt al eeuwen gezegd. Nee, het was vroeger niet goed, maar het is nu aanzienlijk slechter. En serieuze oudere volwassenen kunnen dat beter beoordelen dan jonge volwassenen, omdat de ouderen zowel ’vroeger’ als nu hebben meegemaakt.

’Modern’ wordt meestal uitgelegd als ’beter’, maar ’modern’ is zeer zeker geen synoniem van ’beter’. ”Dat is modern” is vreselijk ouderwets.

Als…

Als een kind in zijn jonge leven vijandigheid ervaart, leert het te vechten. Als een kind in zijn jonge leven angst ervaart, leert het bang te zijn. Als een kind in zijn jonge leven belachelijk wordt gemaakt, leert het verlegen te zijn. Als een kind in zijn jonge leven het voorwerp van jaloezie is, leert het zich schuldig te voelen.

Als een kind in zijn jonge leven verdraagzaamheid ervaart, leert het geduld te hebben. Als een kind in zijn jonge leven aangemoedigd wordt, leert het vertrouwen te hebben. Als een kind in zijn jonge leven geprezen wordt, leert het waardering te hebben. Als een kind in zijn jonge leven aanvaard wordt zoals het is, leert het lief te hebben. Als een kind in zijn jonge leven erkentelijkheid ondervindt, leert het dat het goed is een doel te hebben. Als een kind in zijn jonge leven eerlijk wordt behandeld, leert het wat waarheid is. Als een kind in zijn jonge leven billijkheid ondervindt, leert het wat rechtvaardigheid is. Als een kind in zijn jonge leven zich geborgen voelt, leert het vertrouwen te hebben in zichzelf en in diegenen die boven hem geplaatst zijn.

Wat ervaart uw kind in zijn jonge leven?

GEZAMENLIJK ETEN

Maakt het enig verschil of de leden van uw gezin al dan niet gezamenlijk eten? Waarom gaat ieder mens niet ergens apart in huis zitten eten? Is een maaltijd meer dan alleen maar het eten zelf?

Waarschijnlijk denken weinig mensen erover na als ze als gezin altijd al samen eten. Misschien realiseren de meesten van ons zich niet hoe de maaltijd samenhangt met een van de grootste problemen van onze tijd, nl. de generatiekloof, het achteruitgaan van de communicatie tussen de gezinsleden.

Communicatiestoornis

De achteruitgang van de communicatie tussen ouders en kinderen draagt tegenwoordig bij tot het uiteenvallen van het gezin. Dit is vooral het geval in gezinnen waarin de jongelui hun eigen waarden zijn gaan vaststellen, waarden die meestal strijdig zijn met die van hun ouders. Ouders kunnen heel dicht bij hun kinderen staan als deze voor het eerst naar school gaan, maar met het naderen van de tienerleeftijd vindt er iets tragisch plaats. De communicatie gaat achteruit; vervreemding zet in en veel kinderen blijken overhoop te liggen met hun ouders.

Bekijk uw eigen situatie eens. Wanneer komt uw hele gezin – ieder lid ervan – bijeen om te praten – werkelijk een goed gesprek te voeren? De kans is groot dat het zelden of nooit gebeurt.

U weet wel hoe dat gaat. Iedereen heeft het druk. Elk lid van het gezin is dagelijks verwikkeld in activiteiten van allerlei aard.

En dan is er om niet te vergeten, de televisie. ”Ssssst!” ”Stil nou!” ”Houd nu eens even je mond!” zijn uitdrukkingen die iemand naar z'n hoofd krijgt als hij iets probeert te zeggen tijdens een tv-programma.

Is het met school, werk, sport, tv-kijken en andere bezigheden geen wonder dat de gezinsleden zelden allen tegelijk thuis zijn – behalve tijdens het eten? Iedereen moet tenslotte eten. Dat is de reden waarom de maaltijd zo'n prachtige gelegenheid bij u thuis kan zijn.

Het avondeten

De meeste ouders doen het uiterste om hun kinderen het allerbeste te geven. In het huidige economische bestel en vooral in een tijd van recessie is het vaak zo dat beide ouders moeten werken om de nodige geldmiddelen te verschaffen. Het kan ook noodzakelijk zijn om genoeg te kunnen sparen voor de toekomstige opleiding van de kinderen. Ieder mens wil geluk en geborgenheid. Het is daarom logisch dat er veel tijd en energie besteed wordt aan het verkrijgen van de noodzakelijke financiën.

Helaas wordt te vaak naar verhouding te weinig tijd en energie besteed aan de zorg voor het geestelijk en emotioneel welzijn van het gezin. En hierin ligt de werkelijke tragedie bij te veel gezinnen.

Het gezin staat tegenwoordig onder een enorme druk. In dit ’basisgezin’ van vader, moeder, en kinderen moet niet alleen tegemoet gekomen worden aan de fysieke, maar ook aan de emotionele en geestelijke behoeften van elk gezinslid.

Door het gejaag en gejacht in het gemiddelde gezin komen deze behoeften vaak niet aan bod. De enige geschikte tijd om samen te zijn wordt veronachtzaamd en men zit steeds minder samen aan tafel. In vele gezinnen ontbijten bepaalde gezinsleden helemaal niet. Bovendien schiet er in de ochtendhaast zeer weinig tijd over voor een gezinsontbijt of rustig gesprek. Meestal eet ieder met de lunch ergens anders – vader op z'n werk, moeder ook op haar werk of waar ze dan ook mag zijn en de kinderen op school. In ieder geval biedt het middagmaal ook niet de tijd om samen te zijn.

Over het algemeen is er maar één tijdstip op de dag dat het hele gezin bijeen kan zijn en wel bij het avondeten. Het is een unieke maar vaak verwaarloosde gelegenheid om elkaars emotionele behoeften te bevredigen.

Helaas laten gezinnen deze gelegenheid maar al te vaak voorbijgaan. Misschien beseffen ze niet hoe belangrijk deze is. Of misschien zitten ze ook vast aan het eten-en-weg-wezensyndroom dat een groot deel van de huidige maatschappij kenmerkt. Snackbars, patatkramen en automatieken staan ten dienste van een haast-mentaliteit. En vaak is het gezin de dupe van deze razende levensstijl.

Er kunnen wel gezinsleden zijn die vurig verlangen naar gemeenschap. Toch is er geen tijd voor gemeenschap – geen tijd om samen te zijn en elkanders leven te delen.

In veel landen en onder bepaalde etnische groepen wordt het vooralsnog als essentieel beschouwd dat het hele gezin bij de maaltijd aan tafel zit. In deze culturen betekent een maaltijd veel meer dan alleen voldoende voeding. Het is een gelegenheid voor familiegemeenschap: omgang met elkaar, gesprekken en vreugde of soms verdriet.

Zijn de maaltijden bij u thuis zo? Komen alle leden van uw gezin bijeen voor de avondmaaltijd? Is dit niet het geval, dan laat u wellicht een grote kans voorbijgaan, een kans om uw hele gezin – de meest geliefde personen in uw leven – in een sfeer van gezelligheid om u heen te verzamelen.

Samen eten heeft altijd al een band van liefde en saamhorigheid gekweekt. Een feestelijke gebeurtenis wordt meestal gevierd met een speciale maaltijd of een diner. Samen eten is een beproefde manier om de banden tussen mensen te verstevigen. Over het algemeen is het zo dat mensen ontvankelijker en beminnelijker zijn bij een plezierig etentje.

In de Bijbel diende het samen eten als voorbeeld van hoogste intimiteit. Toen Christus aan Abraham verscheen, aten zij samen een bijzondere maaltijd (Gen. 18). En voor zijn kruisiging verzamelde Jezus zijn discipelen om zich heen voor het laatste avondmaal.

De juiste sfeer kan helpen

Hoe is de sfeer aan tafel in uw gezin? Is die plezierig?

In al te veel gevallen is dat niet zo. Er is niets dan ruw gepraat, ruzie, onaangename onderwerpen, slechte manieren, roddelen en conflicten tussen ouders en kinderen. In veel huisgezinnen zijn de maaltijden een onaangename ervaring; zij worden genuttigd in een onzekere en van streek brengende sfeer van luidruchtige televisie en lawaaierige kinderen.

Wanneer etenstijd wordt gebruikt als een gelegenheid om te kibbelen en te ruziën, dan heeft dat niet alleen emotioneel een sterk van streek brengend effect, maar ook het functioneren van het lichaam wordt benadeeld. Maar wanneer de sfeer aan tafel plezierig en opgewekt is, heeft dat ook een positieve invloed op de gezondheid.

Maak tijd vrij voor de maaltijd

In het gezinsleven zijn de mogelijkheden van de maaltijd onbeperkt. Dikwijls is het de enige tijd van de dag dat het gehele gezin bijeen is. Aan de ouders biedt het de gelegenheid door voordoen en onderricht goede eetgewoonten bij te brengen; ieder kinds karakter en behoeften te leren kennen; belangstelling in leren en algemene ontwikkeling te stimuleren d.m.v. gevarieerde gespreksstof aan tafel; de gebeurtenissen van de dag te vertellen; zich te verheugen in kleine triomfen en waardering te tonen voor goed uitgevoerde taken.

Wellicht nog waardevoller dan deze kansen zijn de rijke mogelijkheden die de maaltijd biedt voor de sociale en emotionele ontwikkeling van de kinderen. Het is een gelegenheid om de kinderen te helpen beleefdheid te leren, een goede evenwichtige persoonlijkheid te ontwikkelen, zelfbeheersing te beoefenen door niet te gaan eten totdat allen opgeschept hebben en respect te tonen voor de gevoelens van anderen door goede tafelmanieren en vermijding van gespreksonderwerpen die aanstoot kunnen geven.

Sommige onderwerpen kunnen aan tafel een dagelijks vervolg krijgen wat binding en medeleven stimuleert.

Tenslotte biedt de maaltijd de gelegenheid kinderen verantwoordelijkheden te geven. Door mee te helpen de tafel te dekken en af te ruimen kan het kind zich nuttig gaan voelen.

Misschien vinden sommigen dat de genoemde aspecten van de gezamenlijke gezinsmaaltijden te fantastisch klinken. Bedenk echter dat we dagelijks drie maaltijden nuttigen die van 10 minuten tot een uur duren, 365 dagen per jaar en dat de meeste kinderen de eerste 17 jaar van hun leven thuis wonen.

Conversatie aan tafel

De gezinsmaaltijd is een gelegenheid voor de ouders om een voorbeeld te zijn voor de kinderen. Ze kunnen het gesprek een plezierige en opgewekte kant op leiden. Ze kunnen ervoor zorgen dat de gespreksonderwerpen interessant zijn voor heel het gezin. Het geeft hun de gelegenheid hun kinderen beter te leren kennen en zich op hun beurt voor hen open te stellen.

Er zijn tientallen onderwerpen voor een plezierig gesprek aan tafel, maar het is wel zaak het gesprek aangenaam te houden. Hier ligt een taak voor ouders om de juiste leiding te geven door de conversatie te sturen en op peil te houden.

In een gezond en hecht gezin komen ook wel eens meningsverschillen voor. Strijdpunten zullen zich beslist voordoen, maar deze conflicten kunnen onder vier ogen, na het eten, besproken worden. Het zou zeker een domper op de maaltijd zetten als iedere avond gekenmerkt zou worden door meningsverschillen en ruzie.

Anderzijds kan het ook leerzaam zijn om meningsverschillen gezamenlijk in goede banen te leiden, om te leren elkaars mening te respecteren zonder ruzie te maken.

De maaltijd dient een plezierige ervaring van onderlinge welwillendheid te zijn, die de gezinseenheid en -liefde versterkt. Sommige gezinnen willen de indruk geven dat alles goed gaat, dat er geen problemen zijn. Sommigen gaan zelfs zo ver iedere toespeling op conflicten tussen gezinsleden de kop in te drukken. In plaats van zulke conflicten uit de wereld te helpen, ontkennen ze zelfs dat er problemen bestaan. Met ”de kop in het zand te steken” schuiven we problemen voor ons uit en verergeren we mogelijk de situatie. Conflicten kunnen en moeten in het juiste verband worden behandeld.

Gebed van dankbaarheid

De mooiste manier om een maaltijd te beginnen is met een ogenblik van dankbaarheid. De mensen schijnen tegenwoordig te vergeten dat alles wat we eten uit de grond komt en dat daarvoor regen en zonneschijn nodig zijn. Zelfs dierlijke producten zijn afhankelijk van de plantengroei die uit de grond komt.

Eén is er die deze aarde heeft gemaakt en die zorgt voor regen en zonneschijn. Het is goed daaraan te denken en Hem te danken voor het voedsel dat we eten, voor onze gezondheid en bescherming. We kunnen niet zonder de zegen van de Schepper.

Bouw een gelukkig gezin

Het is onze taak onze kinderen thuis een leven van warmte, zekerheid, comfort, geborgenheid en liefde te geven. Vader en moeder leggen de basis met een harmonieus huwelijk. Als ze een gelukkig gezin bouwen en oud geworden zijn zullen de kinderen nog steeds ervaren dat ze thuis komen wanneer ze op bezoek komen.