Voor literatuurlijst klik hier.
Het Visioen van Daniël
van de
Vier Grote Dieren
Door
middel van zijn profeet Daniël, die met Juda in ballingschap was weggevoerd naar
Babylonië, openbaarde God een opzienbarend overzicht van 2500 jaar geschiedenis van een
groot gedeelte van de wereld, met inbegrip van een laatste ontzagwekkende politieke
herleving van het Babylonische systeem dat voorbestemd is de moderne westerse beschaving
de grootste schok van haar leven te bezorgen!
Bij profetie gaat het niet om de vaststelling van de een
of andere datum. Het is evenmin een manier om de toekomst te bepalen als zou profetie een
kristallen bol zijn. Profetie kan gedefinieerd worden als geschiedenis die tevoren onder
Goddelijke inspiratie geschreven of gesproken is. Het zou ook gedefinieerd kunnen worden
als Gods waarschuwingsboodschap die Hij de mensen of volken van tevoren geeft over wat Hij
van plan is te doen.
Profetieën zijn controleerbaar, zoals de dromen en gezichten van de dieren die God aan
Daniël laat zien. Ze vormen een basis voor andere profetieën over de eindtijd.
Ter inleiding gaan we eerst kort aandacht besteden aan het
kolossale beeld dat Nebukadnezar in een droom zag. Dat is geen beeld van een dier, maar
een menselijk beeld. Het geeft een karakteristiek overzicht van de wereldrijken in de
menselijke geschiedenis.
God gaf koning Nebukadnezar een droom over een ontzaglijk groot, uit vier delen bestaand
beeld dat diende als een voorstelling van de toekomst vanaf Daniëls tijd tot aan het
einde. Zoals we zullen zien, vertegenwoordigen de vier delen ervan vier opeenvolgende
wereldrijken. Het oogmerk, waarmee de droom werd gegeven, was tweeledig. Ten eerste om het
feit te openbaren dat God over alle mensen regeert. En ten tweede om te openbaren
wat er vanaf toen tot aan "het laatste der dagen" zou gaan gebeuren! Met
ditzelfde doel kreeg Daniël later nog verscheidene visioenen en dromen over de toekomst.
We gaan de visioenen vertalen naar de feitelijke gebeurtenissen in de geschiedenis.
Eigenlijk doet de Bijbel dat zelf.
Hoe zag het "verschrikkelijke beeld" eruit?
Daniël 2:31-33: Gij, o
koning, hadt een gezicht, en zie, er was een groot beeld! Dit beeld was hoog, en de glans
ervan was buitengewoon; het stond voor u, en de aanblik ervan was schrikwekkend. Het hoofd
van dat beeld was van gedegen goud, zijn borst en armen waren van zilver, zijn buik en
lendenen van koper, zijn benen van ijzer, zijn
voeten deels van ijzer deels van leem.
Eerste wereldrijk
Welk rijk werd door het hoofd van goud vertegenwoordigd?
36-38 Dit is de droom, en de
uitlegging daarvan zullen wij de koning zeggen:
Het eerste koninkrijk of rijk, hier symbolisch
beschreven als het "gouden hoofd", was het Babylonische Rijk van Nebukadnezar.
Dit koninkrijk nam hetzelfde grondgebied in van het oude "Babylonische"
koninkrijk van 1500 jaar daarvoor van Nimrod, de man die al spoedig na de zondvloed Gods
weg had verlaten. Nebukadnezars rijk zette hetzelfde oude anti-God-systeem voort dat door
de heidense Nimrod verbreid werd!
Het Babylonische Rijk, ook wel het
Chaldeeuwse Rijk genoemd met de hoofdstad Babel oefende van 625 tot 539 v.Chr. de
wereldmacht uit.
Op het tijdstip dat Nebukadnezar dit visioen kreeg, had zijn rijk juist het koninkrijk
Juda verslagen en was bezig de Joden in ballingschap weg te voeren. Voordien had
Babylonië in bondgenootschap met de Meden het Assyrische Rijk veroverd. Bij de verdeling
ervan kregen de Meden heerschappij over Klein-Azië en het land Assur zelf, waarheen het
tienstammenrijk, het huis van Israël, was gedeporteerd, terwijl Babylonië al het overige
- vooral economisch en cultureel het belangrijkste deel - in bezit nam. En zodoende was
Babylonië een wereldrijk geworden.
Tweede wereldrijk
Hoe werd het tweede grote wereldrijk in de droom
voorgesteld?
32 Het hoofd van dat beeld was van gedegen goud, zijn borst en
armen waren van zilver, …
Dit zou van mindere kwaliteit zijn dan het rijk van Nebukadnezar.
39 Doch na u zal een ander koninkrijk ontstaan, geringer dan
het uwe …
Nebukadnezars Chaldeeuwse of Babylonische Rijk werd weergegeven als een hoofd van goud
(vers 38) - niet alleen omdat het als eerste kwam, maar ook omdat het in vele opzichten
superieur was aan de rijken die erop zouden volgen. Bovendien was het, zoals een menselijk
"hoofd", bij machte de intellectuele en morele koers te bepalen voor het gehele
"lichaam" - de rijken die zouden volgen. Je zou kunnen zeggen: Babylonië heeft
de toon gezet voor het verdere verloop van de geschiedenis.
Uit de geschiedenis weten we dat het volgende, het tweede
rijk, het Perzische Rijk (539-330 v.Chr.) was, dat bestond uit de Meden
en de Perzen. Deze dubbelmonarchie, bestaande uit twee naties, werd vertegenwoordigd door
de twee armen en borst van zilver. Ze waren verbonden in het borstgedeelte.
Dit rijk bezat niet de uitmuntendheid van het "hoofd" (Nebukadnezars
koninkrijk), evenals zilver minder waard is dan goud. Maar het was militair sterker zoals
zilver sterker is dan goud.
Het derde wereldrijk
Hoe werd het derde wereldrijk uitgebeeld?
32 Het hoofd van dat beeld was van gedegen goud, zijn borst en
armen waren van zilver, zijn buik en lendenen van koper,
39 Doch na u zal een ander koninkrijk ontstaan, geringer dan het uwe; en, weer een
ander, een derde koninkrijk, van koper, dat heersen zal over de gehele aarde; …
Het derde rijk was een "koninkrijk van koper". In sommige opzichten was het
minder dan het Chaldeeuwse en het Perzische Rijk, maar op militair gebied sterker dan die
beide, evenals koper veel sterker is dan goud of zilver. Dit was het Macedonische
Rijk (334-31 v.Chr.) van Alexander de Grote van Macedonië, die het Perzische
Rijk veroverde.
De beschaving van deze nieuwe Griekse grootmacht wordt
sinds de overwinning op de Meden en Perzen beïnvloed door het Oosten en wordt bekend
onder de naam Hellenisme, waarin ook de democratie haar wortels heeft.
De buik en dijen (of heupen) van het beeld waren bijzonder geschikt voor de beschrijving
van de gewoonten en moraal van de hellenistische beschaving.
Dit Macedonische Rijk kwam een paar honderd jaar nadat Daniël, onder inspiratie van God,
dit geprofeteerd had. Omdat het hier over wereldrijken gaat, kunnen we deze bijbelse
historische gebeurtenissen vrij gemakkelijk in de geschiedenisboeken terugvinden. Deze
profetie is overzichtelijk en controleerbaar.
Het vierde wereldrijk
Hoe werd het vierde koninkrijk uitgebeeld?
33 zijn benen van ijzer, zijn voeten deels van ijzer deels van
leem.
Dit zou het sterkste van alle rijken zijn, maar de minste waarde hebben.
40 en een vierde koninkrijk zal hard zijn als ijzer; juist
zoals ijzer alles verbrijzelt en vermorzelt; en gelijk ijzer, dat vergruizelt, zal dit die
allen verbrijzelen en vergruizelen.
Het vierde koninkrijk was het Romeinse Rijk. Je zou dit rijk kunnen laten
beginnen in 31 v.Chr. met Caesar Augustus, de eerste alleenheerser - daarvoor waren er
twee rivalen - maar de opmars was al een honderd jaar daarvoor begonnen.
Vergeleken bij de voorgaande koninkrijken van goud, zilver en koper, vertoonde dit rijk, onder de onzichtbare invloed van de duivel, de aanhoudende tendens van de menselijke beschaving te degenereren wat geestelijke, morele en ethische waarden betreft, terwijl het aan de andere kant bezig was toe te nemen in militaire macht en technisch vernietigingspotentieel.
Het visioen van de vier grote dieren
U
hebt gemerkt dat behalve de chronologie het visuele element belangrijk is. Je moet het
beeld zien om het te begrijpen. Daarom wordt een profetie gevisualiseerd.
Daniël kreeg nog een andere onthullende profetie betreffende de koninkrijken der wereld.
Deze staat in hoofdstuk zeven. Dit gaat over vier dieren. Ook deze dieren worden
aanschouwelijk weergegeven: ze spreken een uitermate sterke lichaamstaal.
Daniël 7:3 en vier grote dieren stegen uit de zee op, het ene
verschillend van het andere.
Zee is in profetische taal een symbool voor volken. In plaats van "uit de zee"
zou je kunnen zeggen "uit een samenvloeiing van volken". God legt in vers 17 uit
wat deze dieren voorstellen.
17 die grote dieren, die vier, zijn vier koningen die uit de
aarde zullen opkomen; …
Kennelijk waren deze dieren vertegenwoordigers van vier opeenvolgende koninkrijken
die zouden verrijzen, over de wereld heersen en de mentaliteit van een dier vertonen.
Het eerste dier
4 Het eerste geleek op een leeuw, en
het had adelaarsvleugels. Terwijl ik bleef toezien, werden het de vleugels uitgerukt, en
werd het van de grond opgeheven en op twee voeten overeind gezet als een mens, en werd het
een mensenhart gegeven.
Het eerste dier (koninkrijk of rijk) in vers 4 was
als een leeuw, vaak de "koning der dieren" genoemd, met de vleugels van een
arend, de "koning der vogels". Dit dier komt overeen met het "hoofd
van goud" van het beeld dat Nebukadnezar in zijn droom zag - het Babylonische
Rijk. Het dier werd van de grond opgeheven en op twee voeten overeind gezet als
een mens en het werd een mensenhart gegeven.
Toen Nebukadnezar weer bij zijn zinnen kwam, werd het hart van een "beest" dat
hij tijdelijk bezat, vervangen door het hart (de mentaliteit) van een mens. Hij had zeven
jaar als een dier moeten leven.
Het Babylonische of Chaldeeuwse Rijk duurde van 625 tot 539 v.Chr.
Het tweede dier
5 En zie, een ander dier, het
tweede, geleek op een beer; het richtte zich op de ene zijde op, en drie ribben waren in
zijn muil tussen zijn tanden; en men sprak tegen hem aldus: sta op, eet veel vlees.
Het Perzische Rijk werd
gesymboliseerd door een beer. De beer is berucht om zijn log optreden en het vermorzelen
en verslinden van zijn prooi. Drie ribben waren in zijn muil tussen zijn tanden: Hij
verslond drie koninkrijken - Babylonië, Lydië en Egypte - de "drie ribben".
Lydië was een gebied aan de westkust van Klein-Azië.
Het Perzische Rijk: 539-330 v.Chr.
Het derde dier
6 Daarna zag ik, en zie, een ander
dier, gelijk een panter; het had vier vogelvleugels op zijn rug en vier koppen. En aan hem
werd heerschappij gegeven.
Vanuit Macedonië stichtte de geniale Alexander de
Grote sedert 334 v. Chr. op de puinhopen van het Perzische rijk het kolossale Grieks-Macedonische
Rijk dat zich uitstrekte van de Adriatische Zee tot Indië, het tegenwoordige
India. De naam Hindoe werd later omgevormd tot India.
De panter - in andere vertalingen staat luipaard - vertegenwoordigde het derde
"dier"-rijk. De panter is snel. Deze was zelfs nog sneller dan normaal,
daar hij uitgebeeld wordt met vleugels om mee te vliegen. Alexander de Grote rukte zó
snel door Azië op dat de traag reagerende Perzen geen tegenstand konden bieden.
Alexander overleefde de voltooiing van zijn snelle verovering echter kort. Vier van zijn
generaals verdeelden zijn geweldige rijk in vier gebieden: 1. Macedonië en Griekenland,
2. Tracië en het noordwesten van Klein-Azië, 3. Syrië en het gebied ten oosten ervan
tot aan de Indus en 4. Egypte. Daarom wordt dit dier ook voorgesteld met vier koppen, die
tezamen de hellenistische wereld vormden.
Het Macedonische Rijk: 334-31 v.Chr.
Het vierde dier
7 Daarna zag ik in de nachtgezichten
en zie, een vierde dier, vreselijk, schrikwekkend en geweldig sterk; het had grote,
ijzeren tanden: het at en vermaalde, en wat overbleef, vertrad het met zijn poten; en dit
dier verschilde van alle vorige, en het had tien horens.
23 Hij sprak aldus: Dat vierde
dier is het vierde koninkrijk, dat op aarde zal zijn, dat verschillen zal van alle andere
koninkrijken, en dat de gehele aarde zal verslinden en haar zal vertreden en vermorzelen.
Het vierde dier was het Romeinse Rijk
dat als een afschrikwekkend, gruwelijk en gewelddadig beest wordt voorgesteld en ...
anders is dan al de dieren die ervoor geweest waren. Het zal de gehele aarde verslinden.
Vergelijk deze verzen nu eens met Dan. 2:40.
Dan. 2:40 en een vierde koninkrijk zal hard zijn als ijzer;
juist zoals ijzer alles verbrijzelt en vermorzelt; en gelijk ijzer, dat vergruizelt, zal
dit die allen verbrijzelen en vergruizelen.
Het Romeinse Rijk begon in Rome, breidde zich daarna uit en absorbeerde - het at en
vermaalde - geleidelijk de vier koppen (delen) van het voorgaande Macedonische Rijk. Het
bezette het grootste gedeelte van die gebieden en veroverde tevens grote delen van Afrika
en Europa.
De ram en de geitenbok
Daniël werd in een visioen nog een profetie getoond,
waarin hij de opkomst zag van het Perzische Rijk en de vernietiging ervan door de koning
van Macedonië-Griekenland. De grote lijnen hiervan hebben we al gezien.
Welk symbool gebruikte God hier om voor Daniël de dubbelmonarchie van het rijk der Meden
en Perzen uit te beelden?
Daniël 8:3-4: Toen ik
mijn ogen opsloeg, zag ik, en zie, een ram stond voor de stroom; hij had twee horens, en
die horens waren hoog, de ene echter was hoger dan de andere, en de hoogste rees het
laatst op.
Zelf speculeren heeft geen zin, in vers 20 staat wat die ram betekent.
20 De ram die gij gezien hebt, met de twee horens, doelt op de
koningen der Meden en Perzen, …
De ram was een gangbaar symbool voor Perzië. Oude Perzische munten hebben aan de ene kant
een ramskop en aan de andere een liggende ram. In het visioen illustreren de horens en de
stotende bewegingen van de ram een karakteristiek van het Perzische regiem.
De hoorn die het eerst opkwam vertegenwoordigde de Meden, die een groot aandeel hadden in
de ondergang van Assyrië een eeuw daarvoor. De tweede hoorn die het hoogste werd,
vertegenwoordigde de Perzen, die later meer overwicht hadden dan de Meden en het rijk
domineerden.
Maar wie deed een aanval op de ram terwijl Daniël toekeek?
5-7 Maar terwijl ik nauwkeurig acht gaf, zie, daar kwam een
geitenbok van uit het westen over de gehele aarde zonder de aarde aan te raken [vgl.
de panter met vleugels]; en de bok had een opvallende horen tussen
zijn ogen.
Ook hier vertelt de Bijbel zelf wie die geitenbok is: vers 20 en 21.
Daniël 8:20-21: De ram
die gij gezien hebt, met de twee horens, doelt op de koningen der Meden en Perzen,
We weten inmiddels dat die eerste koning Alexander
de Grote is.
De Griekse landen en eilanden liggen rond de Egeïsche Zee en worden daarom ook wel de
Egeïsche landen genoemd. Egeïsch is naar verluidt afgeleid van het Griekse woord voor
"geit". Vandaar geitenbok. Een geitenbok is even hardnekkig als een ram, maar
actiever. Deze bok, die de aanval van Alexander de Grote voorstelde, drong zo snel op dat
het leek of hij de aarde niet aanraakte. Hij brak de twee horens van de ram (het rijk der
Meden en Perzen), wierp hem ter aarde en vertrad hem.
Wat gebeurde er, toen de geitenbok uitermate groot geworden was met zijn ene hoorn
(Alexander)?
8 De geitenbok nu maakte zich bovenmate groot, maar toen hij
machtig werd, brak de grote horen af, en vier opvallende horens rezen in diens plaats op,
naar de vier windstreken des hemels.
22 En dat die afbrak en er vier in zijn plaats kwamen te
staan: vier koninkrijken zullen uit het volk ontstaan, doch zonder zijn kracht.
Toen de grote hoorn afbrak - Alexander stierf al vrij jong - werd het Grieks-Macedonische
Rijk verdeeld onder vier generaals, de vier horens die daarvoor in de plaats kwamen.
Cassander over Macedonië, Lysimachus over Tracië, Ptolemaeus over Egypte en Seleucus
over Syrië.
In 281 v.Chr. werd Lysimachus door Seleucus verslagen. Laatstgenoemde heerste toen over
het gehele Noorden. Nadien bestonden de twee belangrijkste gebieden van het rijk uit het
koninkrijk van het Zuiden onder de Ptolemeeën en het koninkrijk van het Noorden onder de
Seleuciden. De oorlogen tussen deze twee koninkrijken, zowel als andere gebeurtenissen die
in feite tot in onze tijd reiken, worden beschreven in Daniël 11. Hier zullen we volstaan
met te zeggen dat Rome later het noordelijke rijk opslokte, de plaats ervan innam en
volgens de strekking van deze profetie de "koning of het koninkrijk van het
Noorden" werd.
Dit gezicht van Daniël 8 reikte ook tot aan Christus' wederkomst.
23-25 En in het laatst
van hun koningschap, als de boosdoeners de maat hebben volgemaakt, zal er een koning
opstaan, hard van aangezicht en bedreven in listen.
Kleine hoorn
We gaan terug naar vers 9.
9 En uit één daarvan kwam weer een horen voort, die klein
begon, maar die zeer groot werd tegen het zuiden, tegen het oosten en tegen het Sieraad,
…
Uit één der vier delen van het Macedonische Rijk zou een "kleine hoorn"
voortkomen. Dat is uit de "koning van het Noorden".
10-11 ja, zijn grootheid reikte tot aan het heer des hemels,
en hij deed er van het heer, namelijk van de sterren, ter aarde vallen, en vertrapte ze.
De profetie van de "kleine hoorn" werd
gedeeltelijk - en als type - vervuld door Antiochus IV Epiphanes, "koning van
het Noorden" (175-163 v.Chr.).
Behalve koning was deze man ook een machtig religieus leider. Hij gaf zichzelf de naam
Epiphanes, wat "verschijning op aarde" betekent. Zijn slechte daden zijn
opgetekend in Daniël 11:31. Volgens verschillende historische verslagen ging hij het
joodse heiligdom in Jeruzalem binnen, ontwijdde het door er een afgodsbeeld op te stellen
en varkensbloed op het altaar van God te offeren. Hij eiste van de Joden de invoering van
de dienst van Zeus Olympus, vervolgde hun godsdienst en verbrandde de boekrollen van de
wet - alles een type van wat iemand anders volgens de profetie in onze eindtijd zal doen!
In het bijbelboek Openbaring komt in een beest dezelfde symboliek van deze dieren weer
terug en wordt het einde beschreven.
Zoals God heeft beloofd, houdt Hij zijn kinderen op de
hoogte wat de mensheid zal overkomen. Dit schept een zeer bijzondere band met God als
Vader.
Toen Daniël de profetieën opschreef moesten er van de vier nog drie wereldrijken komen.
Nog 2500 jaar geschiedenis. God laat zijn gezin niet in het ongewisse leven.
Amos 3:7 Voorzeker, de Here Here
doet geen ding, of Hij openbaart zijn raad aan zijn knechten, de profeten.
<><><>